诗文在线查询

zhòng shù guō tuó tuó chuán
种树郭橐驼传

guō tuó tuó, bù zhī shǐ hé míng.
郭橐驼，不知始何名。
bìng lóu, lóng rán fú xíng, yǒu lèi tuó tuó zhě, gù xiāng rén hào zhī" tuó".
病偻，隆然伏行，有类橐驼者，故乡人号之“驼”。
tuó wén zhī, yuē:" shén shàn.
驼闻之，曰：“甚善。
ming wo gu dang.
名我固当。
" yīn shě qí míng, yì zì wèi tuó tuó yún.
”因舍其名，亦自谓橐驼云。
qí xiāng yuē fēng lè xiāng, zài cháng ān xī.
其乡曰丰乐乡，在长安西。
tuó yè zhòng shù, fán cháng ān háo fù rén wéi guān yóu jí mài guǒ zhě, jiē zhēng yíng qǔ yǎng.
驼业种树，凡长安豪富人为观游及卖果者，皆争迎取养。
shì tuó suǒ zhòng shù, huò yí xǐ, wú bù huó, qiě shuò mào, zǎo shí yǐ fān.
视驼所种树，或移徙，无不活，且硕茂，早实以蕃。
tā zhí zhě suī kuī sì xiào mù, mò néng rú yě.
他植者虽窥伺效慕，莫能如也。
yǒu wèn zhī, duì yuē:" tuó tuó fēi néng shǐ mù shòu qiě zī yě, néng shùn mù zhī tiān, yǐ zhì qí xìng yān ěr.
有问之，对曰：“橐驼非能使木寿且孳也，能顺木之天，以致其性焉尔。
fán zhí mù zhī xìng, qí běn yù shū, qí péi yù píng, qí tǔ yù gù, qí zhù yù mì.
凡植木之性，其本欲舒，其培欲平，其土欲故，其筑欲密。
jì rán yǐ, wù dòng wù lǜ, qù bù fù gù.
既然已，勿动勿虑，去不复顾。
qí shí yě ruò zi, qí zhì yě ruò qì, zé qí tiān zhě quán ér qí xìng dé yǐ.
其莳也若子，其置也若弃，则其天者全而其性得矣。
gù wú bù hài qí zhǎng ér yǐ, fēi yǒu néng shuò mào zhī yě bù yì hào qí shí ér yǐ, fēi yǒu néng zǎo ér fān zhī yě.
故吾不害其长而已，非有能硕茂之也；不抑耗其实而已，非有能早而蕃之也。
tā zhí zhě zé bù rán, gēn quán ér tǔ yì, qí péi zhī yě, ruò bù guò yān zé bù jí.
他植者则不然，根拳而土易，其培之也，若不过焉则不及。
gǒu yǒu néng fǎn shì zhě, zé yòu ài zhī tài ēn, yōu zhī tài qín, dàn shì ér mù fǔ, yǐ qù ér fù gù, shèn zhě zhǎo qí fū yǐ yàn qí shēng kū, yáo qí běn yǐ guān qí shū mì, ér mù zhī xìng rì yǐ lí yǐ.
苟有能反是者，则又爱之太恩，忧之太勤，旦视而暮抚，已去而复顾，甚者爪其肤以验其生枯，摇其本以观其疏密，而木之性日以离矣。
suī yuē ài zhī, qí shí hài zhī suī yuē yōu zhī, qí shí chóu zhī, gù bù wǒ ruò yě.
虽曰爱之，其实害之；虽曰忧之，其实仇之，故不我若也。
wú yòu hé néng wéi zāi!" wèn zhě yuē:" yǐ zi zhī dào, yí zhī guān lǐ, kě hū?" tuó yuē:" wǒ zhī zhòng shù ér yǐ, guān lǐ, fēi wú yè yě.
吾又何能为哉！”问者曰：“以子之道，移之官理，可乎？”驼曰：“我知种树而已，官理，非吾业也。
rán wú jū xiāng, jiàn zhǎng rén zhě hǎo fán qí lìng, ruò shén lián yān, ér zú yǐ huò.
然吾居乡，见长人者好烦其令，若甚怜焉，而卒以祸。
dàn mù lì lái ér hū yuē:' guān mìng cù ěr gēng, xù ěr zhí, dū ěr huò, zǎo sāo ér xù, zǎo zhī ér lǚ, zì ér yòu hái, suì ér jī tún.
旦暮吏来而呼曰：‘官命促尔耕，勖尔植，督尔获，早缫而绪，早织而缕，字而幼孩，遂而鸡豚。
' míng gǔ ér jù zhī, jī mù ér zhào zhī.
’鸣鼓而聚之，击木而召之。
wú xiǎo rén chuò sūn yōng yǐ láo lì zhě, qiě bù dé xiá, yòu hé yǐ fān wú shēng ér ān wú xìng yé? gù bìng qiě dài.
吾小人辍飧饔以劳吏者，且不得暇，又何以蕃吾生而安吾性耶？故病且怠。
ruò shì, zé yǔ wú yè zhě qí yì yǒu lèi hū?" wèn zhě yuē:" xī, bù yi shàn fū! wú wèn yǎng shù, dé yǎng rén shù.
若是，则与吾业者其亦有类乎？”问者曰：“嘻，不亦善夫！吾问养树，得养人术。
" chuán qí shì yǐ wéi guān jiè.
”传其事以为官戒。